امروز یکشنبه ۲ دی ۱۴۰۳
محله يوسف آباد
محله يوسف آباد يكی از قديمی ترين محلات منطقه 6 می باشد كه با شكل گيری خيابان يوسف آباد از جنوب به شمال گسترش يافت . محله يوسف آباد از مستحدثات مرحوم ميرزا يوسف آشتيانی صدر اعظم است كه در آن زمان به صورت آباديی در شمال غربی محدوه شهر تهران بر روی يكی از تپه های شمالی شهر شكل گرفت. اراضی يوسف آباد از شمال به ونك ،‌از شرق به عباس آباد و از غرب به اميرآباد محدود می گرديد. يوسف آباد واجد باغها و قناتهايی بود كه علاوه بر آن در اين اراضی زراعت نيز صورت مي‎گرفت . برخی از باغهای معروف يوسف آباد شامل : باغ كلاه فرنگی ، باغ بالا ، باغ اندرون ، باغ بوستان و ... بوده است. قناتهای يوسف آباد شامل : قنات بزرگ ، قنات تنگی ، قنات قلمان بوده است كه با استفاده از اين قناتها ، باغها و اراضی زراعی مشروب می گرديد. به دنبال تغييرات و تحولاتی كه در نظام اقتصادی ايران و به دنبال آن تحولاتی كه در ساختار كالبدی شهر تهران به وجود آمد اراضی باغ و زراعی محله يوسف آباد به سرعت توسط توسعه كالبدی شهر بلعيده گرديد و پس از مدت زمان اندكی اثری از آنها باقی نماند.
منطقه يوسف آباد را ميرزا يوسف آشتياني مستوفي‌الممالك در شمال غربي دارالخلافه ناصري احداث كرد و به نام خود، يوسف آباد ناميد.
دوست‌علي خان معيرالممالك در اين باره مي‌نويسد: «درختان ميوه باغ يوسف آباد را مستوفي‌الممالك به دست خود كاشته بود. ميوه‌هاي آن‌جا در نوع خود بي‌نظير بود و بهترين نوع انجير در باغ پرورانده مي‌شد. آسياب يوسف آباد روي تپه‌اي كنار خيابان ونك واقع بود و رو به شهر شميران چشم‌انداز خوشي داشت. »
برخی از باغهای معروف يوسف آباد شامل : باغ كلاه فرنگی ، باغ بالا ، باغ اندرون ، باغ بوستان و ... بوده است. قناتهای يوسف آباد شامل : قنات بزرگ ، قنات تنگی ، قنات قلمان بوده است كه با استفاده از اين قناتها ، باغها و اراضی زراعی مشروب می گرديد.
مستوفي‌الممالك به پرورش و ازدياد گوسفند و مرغ و بوقلمون نيز توجه داشت‌. مستوفي‌الممالك براي يوسف آباد جاده‌اي احداث كرد كه از زيباترين گردشگاه‌هاي تهران به شمار مي آمد. اعتماد السلطنه در خاطرات خود در حضور ناصرالدين شاه به تاريخ 18 رجب سال 1303ه. ق‌؛ يعني 15 روز بعد از مرگ صدراعظم در يوسف آباد اشاره مي‌كند. برخلاف نظر اعتمادالسلطنه‌، شاه يوسف آباد را ضبط نكرد و همچنان در تملك ورثه مرحوم ميرزا يوسف آشتياني باقي‌ماند. بعدها ميرزا حسن خان مستوفي يوسف آباد را فروخت‌. پس از فوت صدراعظم‌، يوسف آباد به پسرش‌، ميرزا حسن‌خان مستوفي‌، تعلق گرفت‌. ميرزا حسن‌خان كه خيال مسافرت به فرنگ داشت‌، ملك را به سپهسالار اميرخان سردار، معروف به آقاوجيه‌، فروخت‌. در زمان سپهسالار، مقداري از اراضي باغ را به زمين‌هاي زراعي تبديل كردند. سپس يوسف آباد را حاجي‌حسين امين الضرب از اميرخان سردار خريد. چون امين‌الضرب براي واردكردن موتور برق و نصب آن در تهران از دولت وقت وام گرفته بود و قادر به پرداخت آن نبود، دولت هم يوسف آباد و عباس آباد و اميرآباد را به جاي طلب خود از او گرفت‌.
اراضي يوسف آباد از شرق به عباس آباد، از شمال به ونك‌، از غرب به اميرآباد و از جنوب به بهجت آباد مي‌رسد. به طوري كه نوشته‌هاي موجود حكايت مي‌كند، شاه‌زاده وجيه‌الله ميرزا سپهسالار سه دانگ از اراضي يوسف آباد را ههچنان در تملك داشته و يك سال قبل از مرگ خود در سال 1323 ه. ق‌، بيمارستاني در آن جا بنا نهاد. اين بيمارستان كه در خيابان ولي‌عصر، در تقاطع عباس آباد قرار دارد، هم اكنون نيز در اختيار بهداري ارتش است‌.
چند سال بعد، اراضي يوسف آباد تفكيك و بين كارمندان دولت تقسيم شد و محله‌اي بزرگ به وجود آمد و از باغ‌هاي سرسبز گذشته آن اثري باقي نماند. تنها فضاي سبز كوچك آن پارك شفق است ،كه درسال 1348 احداث شد و 2500 مترمربع مساحت دارد.
هم‌اكنون يوسف آباد يكي از محله‌هاي گران قيمت تهران به حساب مي آيد و فرهنگ‌سراي شفق‌، پارك شفق‌، تئاتر گلريز و ... از مشخصه‌هاي آن است.
پارک شفق
پارک شفق در خیابان جمال الدین اسد آبادی، کوچه شهید قنبری واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۸۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بنیان گذار این پارک دکتر رضازاده شفق بود و در باغی متعلق به مستوفی الممالک ساخته شد. و از ابتدا بر پایه طرح و برنامه ای مشخص احداث شد. وجود گذرگاه های غیر همسطح در ترکیب با پله ها از ویژگی های این بوستان است .